Dzień Flagi RP. Święto barw narodowych

Maj 02, 2011

W przeddzień Święta Narodowego Trzeciego Maja, upamiętniającego uchwalenie pierwszej polskiej (i europejskiej) konstytucji, obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. To właśnie 2 maja 1945 roku polscy żołnierze zawiesili biało-czerwony sztandar na kolumnie Siegessäule w Berlinie w trakcie zdobywania niemieckiej stolicy pod koniec II wojny światowej. W 2004 roku polski parlament ogłosił 2 maja Dniem Flagi RP, oficjalnym świętem państwowym.

Przy okazji Dnia Flagi RP warto przypomnieć sobie historię biało-czerwonych barw.

Na fladze barwy narodowe obecne są w postaci dwóch pasów równej szerokości, z których górny jest biały, a dolny - czerwony. Są to barwy pochodne od herbu państwa. Pas górny oznacza Orła Białego, pas dolny - pole tarczy herbowej. W przeszłości kolejność barw była różna, używano zarówno flag biało-czerwonych, jak i czerwono-białych.

Biel i czerwień są od 1831 roku naszymi barwami narodowymi. Mają one jednak dużo starsze korzenie i sięgają średniowiecza. Już w XIII wieku biały orzeł umieszczony został przez książąt piastowskich w czerwonym polu tarczy herbowej. Od tej pory zmieniającemu się stale wizerunkowi orła zawsze towarzyszyły biel i czerwień. Z czasem kolory te uzyskały samodzielne znaczenie w symbolice narodowej. Zaczęły się one pojawiać na tarczach i chorągwiach rycerskich, proporcach husarskich i sztandarach wojskowych. W pierwszej połowie XVIII wieku do umundurowania wojskowego wprowadzone zostały białe kokardy, symbolizujące przynależność państwową wojska. W chwili wybuchu powstania listopadowego zmieniono barwę kokardy wojskowej na biało-czerwoną. Biel oznaczać miała dobro i czystość dążeń narodu polskiego, czerwień - dostojność, majestat i potęgę władców polskich. Odtąd barwy biało-czerwone uznane zostały za barwy narodowe.

Jak wszystkie inne polskie symbole narodowe, również barwy - biel i czerwień - były w czasach zaborów tępione przez rosyjskie, austriackie i pruskie władze. Przetrwały jednak na emigracji, wracały podczas wszystkich narodowych manifestacji na polskich ziemiach. W czasie II wojny światowej pojawiały się na ulicach Warszawy i innych miast polskich w dniach świąt narodowych. Krzepiły serca, budziły nadzieję, były wyzwaniem rzuconym wrogowi. Biało-czerwonymi flagami znaczyli swój szlak bojowy żołnierze na wszystkich frontach wojny. Dlatego barwy biało-czerwone są jedną z największych narodowych wartości. Obecnie obowiązująca Konstytucja RP z 1997 roku określa, że barwy te są barwami państwowymi Rzeczypospolitej Polskiej.

 

(na podstawie dostępnych materiałów historycznych opracowała Anna Kłysz)