Banner okolicznościowy

Rocznica rejestracji Statutu "S"

Lis 10, 2012

10 listopada 1980 roku Sąd Najwyższy zarejestrował Statut Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", organizacji powołanej przez przedstawicieli komitetów strajkowych na podstawie zawartych z rządem porozumień społecznych. Mimo wielu prób i nawoływań do likwidacji bądź samorozwiązania, "S" przetrwała, stając się główną siłą broniącą praw pracowniczych w Polsce. Dziś zrzesza około 700 tysięcy członków. Ponad 40 tysięcy stanowią zatrudnieni w górnictwie węgla kamiennego.

Treść Statutu NSZZ "Solidarność" wypracowano w ramach powołanej 17 września 1980 roku Krajowej Komisji Porozumiewawczej (KKP), poprzedniczki dzisiejszej Komisji Krajowej, z Lechem Wałęsą na czele.

24 września związkowcy złożyli wniosek o rejestrację "Solidarności" i Statutu NSZZ "S". Sąd Wojewódzki w Warszawie, rejestrując Związek 24 października, samowolnie zaingerował w treść Statutu, skreślając zapisy dotyczące prawa do strajku i dopisując fragment o kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Władze "S" oficjalnie zaprotestowały. - Na tego typu ingerencje naruszające zasady niezależności i samorządności naszego Związku nie wyrażamy i nie wyrazimy zgody - głosiło wydane wówczas oświadczenie Krajowej Komisji Porozumiewawczej. - Oświadczaliśmy już nieraz, że sami chcemy decydować o swoich sprawach - powtarzamy to teraz z całą mocą. W naszej pracy kierować się będziemy uchwalonym przez nas statutem bez wniesionych przez Sąd poprawek. Jednocześnie zaskarżamy orzeczenie Sądu Wojewódzkiego w części wnoszącej zmiany w naszym statucie. Oświadczamy, że ich nie przyjmujemy - poinformowali związkowcy z KKP, zapowiadając gotowość strajkową na 12 listopada.

31 października w gmachu Urzędu Rady Ministrów odbyło się spotkanie przedstawicieli "S" z premierem Józefem Pińkowskim. Ustalono, że 24 października "Solidarność" uzyskała osobowość prawną, zaś odwołanie od decyzji warszawskiego Sądu Wojewódzkiego zostanie rozpatrzone do 10 listopada. Ponadto rząd wyraził zgodę na wydawanie ogólnokrajowego tygodnika, zadeklarował zwolnienie z cła przysyłanych z Zachodu dla "Solidarności" maszyn poligraficznych i obiecał, że podwyżki płac będą realizowane w porozumieniu z załogami.

9 listopada Krajowa Komisja Porozumiewawcza NSZZ "Solidarność" zatwierdziła kompromisowe rozwiązanie dotyczące zmian w Statucie Związku: na wniosek Andrzeja Gwiazdy sporny zapis o kierowniczej roli PZPR dołączono do Statutu "S" w postaci aneksu obok fragmentów konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Decyzja KKP otwarła drogę do ostatecznej rejestracji Statutu w pierwotnym brzmieniu, o czym dzień później, 10 listopada, zdecydował Sąd Najwyższy.

Polecamy lekturę współczesnego Statutu NSZZ "Solidarność", który publikujemy w postaci pliku PDF.