Obecnie sprawy związane z deputatem regulują decyzje zarządów spółek węglowych. Niektóre zawiesiły jego wypłatę, powołując się na trudną sytuację ekonomiczną firm: Jastrzębska Spółka Węglowa SA deputat całkowicie wypowiedziała, Katowicki Holding Węglowy SA zawiesił wypłatę deputatu - również emerytom i rencistom - na okres trzech lat (2015-2017), a Kompania Węglowa SA (KW) pozbawiła deputatu emerytów, rencistów i inne osoby uprawnione. Z kolei w Lubelskim Węglu "Bogdanka" SA emeryci i renciści deputat otrzymują, podobnie jak emeryci i renciści z kopalń zlikwidowanych. Tym ostatnim świadczenie wypłaca budżet państwa za pośrednictwem Spółki Restrukturyzacji Kopalń SA.
Poprzedni Sejm nie zlikwidował bałaganu, jaki zapanował wokół kwestii wypłaty deputatu, choć samą "ustawę górniczą" nieco ponad rok temu nowelizował, stąd pomysł Związku Zawodowego Górników w Polsce (ZZG), by uporządkować prawo do bezpłatnego węgla poprzez inicjatywę obywatelską.
- W dniu 22 stycznia 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 143). Nie dokonał jednakże wnioskowanej zmiany w art. 13 ustawy regulującym przyznawanie bezpłatnego węgla w naturze, a finansowanego z dotacji budżetowej. Pominięto w nowelizacji byłych pracowników kopalni bądź zakładu górniczego posiadających uprawnienia do deputatu węglowego na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów, które to uprawnienie zostało zabrane lub zawieszone przez zarządy spółek węglowych i przedsiębiorstw górniczych - napisali związkowcy w uzasadnieniu projektu.
Przeniesienie kosztu wypłaty deputatu ze spółek węglowych na budżet państwa odciążyłoby przedsiębiorstwa górnicze i obniżyło koszt wydobycia węgla, zapewniając jednocześnie równe traktowanie wszystkim "górniczym" emerytom i rencistom. Jest ich około 220 tysięcy, zdecydowana większość z kopalń KW.
Za wprowadzeniem rozwiązań przedstawionych przez ZZG opowiedziały się pozostałe związki zawodowe, w tym Sekcja Krajowa Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ "Solidarność", przystępując do akcji zbierania podpisów. Od 30 grudnia - dnia przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu inicjatywy ustawodawczej przez Marszałka Sejmu - do 30 marca należało ich zebrać co najmniej 100 tysięcy.
Konsekwencją pozytywnej weryfikacji podpisów będzie skierowanie obywatelskiego projektu nowelizacji "ustawy górniczej" do pierwszego czytania w Sejmie, na co - zgodnie z Ustawą o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli (Dz. U. z 1999 r. Nr 62, poz. 688 z późn. zm.) - Marszałek Sejmu ma teraz 3 miesiące.
Warto dodać, że w styczniu br. Ministerstwo Energii poinformowało o rozpoczęciu prac nad ustawą mającą uregulować wypłatę deputatu. Na razie jej szczegóły nie są jednak znane.