Po rozpoczęciu zebrania okazało się, że wbrew regulaminowi Zespołu wśród osób tworzących delegację rządową jest tylko jedna osoba w randze ministra (wiceszef resortu energii Grzegorz Tobiszowski). Nieobecność przedstawiciela resortu środowiska na tym samym szczeblu wywołała pewne zamieszanie, nie uniemożliwiła jednak dalszych obrad.

Na fali wzrostów

W ich trakcie przedstawiono dane katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu dotyczące wyników polskiego górnictwa węgla kamiennego za okres styczeń-kwiecień 2017 roku. Przychody ze sprzedaży węgla wyniosły 7,2 miliarda złotych (wzrost o 32,8 procent wobec okresu styczeń-kwiecień 2016 r.) przy kosztach przekraczających 5,7 mld zł (spadek o 8,4 proc.). Zysk netto sektora po czterech miesiącach br. wyniósł 1 mld 256 milionów zł (rok temu - od stycznia do kwietnia - 52 mln zł).

Średnia cena zbytu węgla wyniosła 322,7 zł za tonę i była wyższa od średniej ceny uzyskanej w analogicznym czasie rok temu o 40,9 proc., przy czym węgiel koksowy podrożał o ponad 143 proc. (do 735,26 zł za tonę), a węgiel energetyczny o 7,9 proc. (do 229,71 zł za tonę).

Od stycznia do kwietnia br. polskie kopalnie wydobyły 22 mln ton węgla - o 836 tys. ton mniej niż przez pierwsze cztery miesiące roku ubiegłego - 17,7 mln ton węgla energetycznego (spadek o 4,4 proc.) i ponad 4,3 mln ton węgla koksowego (spadek o 0,5 proc.). W tym samym czasie sprzedano 22,4 mln ton węgla - blisko 18,3 mln ton węgla energetycznego i niecałe 4,2 mln ton węgla koksowego.

Program bez niespodzianek

Następnie członkowie Zespołu zapoznali się z głównymi założeniami programu dla górnictwa do roku 2030.

Dokument wyznacza podstawowe kierunki rozwoju branży na kolejne lata. Został podzielony na dwie części, z których pierwszą stanowi analiza obecnej sytuacji sektora, a drugą - wykaz zadań, które powinny zostać zrealizowane.

Stwierdzono w nim między innymi, że Polska posiada około 31 mld ton niezagospodarowanych zasobów węgla kamiennego. Optymistyczne prognozy dotyczące krajowego zapotrzebowania na ten surowiec do roku 2030 mówią o ponad 80 mln ton rocznie, mniej optymistyczne - o 70 mln ton.

Wśród celów szczegółowych na kolejne lata wymienia się tam ustabilizowanie rentowności i płynności finansowej poprzez dostosowanie produkcji do potrzeb rynku, dalszą integrację górnictwa z energetyką (o czym od lat mówi górnicza "Solidarność"), zapewnienie pokrycia krajowego zapotrzebowania na węgiel, inwestycje mające na celu dotarcie do nowych złóż, poprawę efektywności wydobycia, rozwój kompetencji pracowników, rozwój tak zwanych czystych technologii węglowych, innowacyjność, poprawę bezpieczeństwa, dywersyfikację przemysłowego wykorzystania węgla kamiennego, ujednolicenie i uproszczenie systemu wynagradzania oraz dokończenie działań restrukturyzacyjnych.

Po zakończeniu konsultacji społecznych program zostanie skierowany do uzgodnień międzyresortowych, a następnie przedłożony Radzie Ministrów.

Jak zaznaczał wiceminister Tobiszowski podczas spotkania z Radą Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ "Solidarność" (KSGWK) i Komisją Rewizyjną KSGWK, programy dla górnictwa węgla kamiennego oraz górnictwa węgla brunatnego rząd chce traktować jako części składowe strategii energetycznej.

- W naszej ocenie przedstawiona wersja nowej strategii nie różni się niczym od wersji roboczej, która była nam znana wcześniej. Nie ma tam nic zaskakującego - powiedział po spotkaniu przewodniczący górniczej "Solidarności" Jarosław Grzesik.

Niezdrowe pomysły urzędników

Ożywienie na sali wprowadził temat ministerialnych planów wprowadzenia regulacji określających temperaturę zastępczą klimatu obliczaną według nowego wzoru. 26 maja dwanaście górniczych central związkowych - w tym KSGWK - wyraziło wobec nich zdecydowany sprzeciw. Zdaniem związkowców przepisy "drastycznie" wpłyną na zdrowie pracowników. Nowy wzór sprawi, że wyliczona temperatura zastępcza klimatu będzie niższa o 2°C przy prędkościach powietrza wynoszących 2-4 m/s (i więcej). Tym samym spora część osób pracujących na dole zostanie zmuszona do świadczenia pracy w pełnym wymiarze czasu, choć teraz - przy identycznych warunkach temperaturowych - korzystają z czasu skróconego: 6 godzin łącznie ze zjazdem i wyjazdem dla pracowników przebywających cała zmianę roboczą w miejscu pracy, gdzie parametry klimatyczne są przekroczone.

Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych oraz Ministra Energii w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych mają obowiązywać od 1 lipca.

Miesiąc temu strona społeczna wniosła do ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego i ministra środowiska Jana Szyszki o niezwłoczne konsultacje społeczne "w celu usunięcia zapisów niebezpiecznych dla załóg". Osobne pismo, zawierające postulat "niezwłocznego podjęcia niezbędnych działań", skierowano na ręce prezesa Wyższego Urzędu Górniczego Adama Mirka.

- Zapadła decyzja taka, że rozmowy na ten temat będą kontynuowane podczas spotkania z udziałem przedstawicieli resortów, Wyższego Urzędu Górniczego i związków zawodowych w przyszłym tygodniu - poinformował Jarosław Grzesik.

Związkowcy dopytywali również o sprawę certyfikacji węgla czyli wprowadzenia takich kryteriów jakości paliw stałych, które przyblokowałyby import węgla, utrudniając sprowadzanie taniego surowca bardzo złej jakości.

- Ze względu na brak przedstawiciela Ministerstwa Środowiska w randzie ministra temat został tylko zasygnalizowany. Wiemy, że jest tutaj pewna rozbieżność pomiędzy opiniami ze strony przedstawicieli różnych resortów. Czekamy na kolejne zebranie Zespołu, by kwestię tę omówić rzeczowo i przede wszystkim dowiedzieć się, kiedy będzie załatwiona - stwierdził szef KSGWK.

Już teraz wiemy, że Zespół Trójstronny do spraw Bezpieczeństwa Socjalnego Górników zbierze się ponownie za dwa tygodnie, 11 lipca o godzinie 10., tym razem w Warszawie.