Po Zespole Trójstronnym. Jaka przyszłość polskiego węgla?

Sty 29, 2019

25 stycznia w Katowicach obradował Zespół Trójstronny do spraw Bezpieczeństwa Socjalnego Górników z udziałem wiceministra energii i pełnomocnika rządu do spraw restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego Grzegorza Tobiszowskiego. Zaprezentowano podsumowanie pierwszych 11 miesięcy 2018 roku w polskim górnictwie węgla kamiennego. Ponadto rozmowy przedstawicieli związkowców, pracodawców i rządu objęły tematy takie, jak kierunki polityki energetycznej państwa, sytuacja w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA oraz nowe inwestycje.

Przedstawiony raport katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu potwierdził znaczący wzrost importu węgla w ubiegłym roku - od początku roku do końca listopada sprowadzono go do Polski prawie 18 milionów ton, o 6,3 mln t więcej niż w tym samym okresie ub.r. Wzrost dotyczył węgla energetycznego. Eksport polskiego węgla zmniejszył się z blisko 5,9 mln t w ciągu 11 miesięcy 2017 r. do ponad 3,6 mln t w okresie styczeń-listopad 2018.

W tym czasie krajowe wydobycie węgla spadło o 3 procent - z niespełna 60,5 mln t w ciągu 11 miesięcy 2017 roku do ponad 58,6 mln t w porównywalnym okresie roku ubiegłego (oznacza to spadek produkcji o ponad 1,8 mln t). Sprzedaż węgla zmniejszyła się w tym okresie o 5,1 proc., z niespełna 60,9 mln t przed rokiem do ponad 57,7 mln t w 11 miesiącach roku 2018 - to spadek o ponad 3,1 mln t. Wielkość sprzedaży była niższa od wielkości wydobycia. Stan zapasów węgla w końcu listopada wyniósł ponad 2,4 mln t - o 14,3 proc. więcej niż przed rokiem.

Średnia cena zbytu węgla w okresie 11 miesięcy ub.r. wyniosła 343,52 zł za tonę (637,20 zł za tonę węgla koksowego oraz 273,13 zł za tonę węgla energetycznego) i była o 11,2 proc. wyższa niż rok wcześniej. Jednostkowy koszt produkcji węgla wzrósł do 316 zł na tonie, wobec 264,11 zł przed rokiem.

Łączna wartość sprzedanego przez polskich producentów węgla przekroczyła do końca listopada 19,8 miliardów zł, wobec przeszło 18,8 mld zł rok wcześniej. Na każdej sprzedanej tonie węgla kopalnie zarabiały 25,90 zł, wobec 47,91 zł w ciągu 11 miesięcy roku 2017.

Wynik na sprzedaży węgla po 11 miesiącach wyniósł 1 mld 492,2 mln zł, wobec 2 mld 908,3 mln zł rok wcześniej. Zysk zmalał z 2 mld 269,4 mln zł po 11 miesiącach 2017 do 980,3 mln zł po listopadzie 2018. W całym 2017 r. górnictwo wypracowało prawie 2,9 mld zł zysku.

Sektor wpłacił łącznie 5,6 mld zł bieżących płatności publicznoprawnych, co stanowi niemal 100 proc. płatności należnych.

Dyskutowanym tematem były również założenia zawarte w rządowym projekcie "Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.". Zapisano w nim m.in., że w 2030 r. 60 proc. wytwarzanej w Polce energii będzie pochodziło z węgla (obecnie jest to średnio niespełna 80 proc.), przy utrzymaniu rocznego zużycia tego surowca na obecnym poziomie. Do 2040 r. udział węgla w produkcji prądu ma zmniejszyć się poniżej 30 proc. Związkowcy wyrazili obawę, że projekt w obecnym kształcie może doprowadzić do stopniowego eliminowania węgla z "miksu energetycznego".

Strona społeczna wniosła o spotkanie z przedstawicielami rządu oraz spółek energetycznych, m.in. w celu omówienia strategii energetycznej państwa i długofalowej roli węgla w "miksie energetycznym". Do spotkania powinno dojść pod koniec lutego lub w marcu. W wypowiedzi udzielonej mediom przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ "Solidarność" Bogusław Hutek wyjaśniał, że postulat spotkania wynika z zaniepokojenia związkowców wypowiedziami polityków, które związkowcy oceniają jako "niebezpieczne" dla sektora wydobywczego. Chodzi m.in. o jasną deklarację rządu, czy węgiel pozostanie w Polsce surowcem strategicznym - Nie chcemy przespać momentu, w którym można jeszcze wszystko wyprostować - stwierdził lider największej organizacji związkowej funkcjonującej w polskim górnictwie.

Wiceminister Tobiszowski zapewnił, że tak zwany fundusz stabilizacyjny JSW - dysponujący obecnie kwotą ponad 1,8 mld zł - zostanie zwiększony do 2 mld zł.

- Środki te mogą być użyte jedynie na rzecz Jastrzębskiej Spółki Węglowej w dwóch przypadkach - zagrożenia utraty płynności finansowej spółki oraz wsparcia niezbędnych wydatków inwestycyjnych w JSW - oświadczył wiceminister.

Zdaniem wiceszefa resortu energii, jeszcze w styczniu JSW ogłosi decyzje dotyczące przejmowanego Przedsiębiorstwa Budowy Szybów SA oraz realizacji inwestycji udostępniających złoże węgla "Bzie-Dębina".